Waarom creativiteit helpt om je lezer spruitjes te laten eten

Hoe voelt dat nou?

Om ongelofelijk mooi te zijn?

Of nee, wacht: hoe voelt het om Barack Obama te zijn?

Enne… om op je 28e het beste literaire blog ter wereld te hebben?

Bliss, denken we

Maar we hebben geen idee.

We kennen maar één hoofd. En volgens neurowetenschapper Victor Lamme zelfs dat niet.

Vandaar dat we zo graag lezen. Elk boek, elk blog, elk krantenartikel is een blik in iemands gedachtenwereld.

En als we geluk hebben vínden we daar iets. Een inzicht in hoe de schrijver zijn huwelijk inricht, zijn zaken bestiert, zijn hypotheekverstrekker te slim af is, zijn kinderen opvoedt. Dat plakken we dan gauw in onze eigen Grote Gebruiksaanwijzing Voor Het Leven.

Lezen is denken met iemand anders’ hoofd.

Lezen is leren.

Maar hoe zit het dan met schrijven?

Ja.

Inderdaad.

Schrijven is onderwijzen.

Een klein probleem zit daar wel.

Anders dan sommige leraren denken, lukt leren alleen als je er zin in hebt. Dat geldt voor kinderen en het geldt voor volwassenen.

Motivatie is cruciaal.

Zo komt het dat wij allerlei dingen niet leren, die we eigenlijk wel zouden moeten weten.

Geen zin. Geen tijd. Geen trek.

Voor een schrijver een buitenkans, zou je zeggen. Er zijn nog wel wat lacunes op te vullen.

Klopt. Als je dan eerst maar die trek weet op te roepen

Je lezer moet wel willen happen.

Nou zijn wij schrijvers er goed in om een likje appelmoes op de spruitjes te smeren.

Spruitjes, die gaan er nog wel in.

Maar hoe zit het met somberder zaken? Onderwerpen die we instinctief de rug toekeren?

Depressie, dood, rouw? Psychiatrie? Stigma?

Mijn ervaring is dat het haast niet lukt om daar lezers voor warm te krijgen die het nog niet hebben meegemaakt

Ik snap dat trouwens goed. Voor ik er zelf in verzeilde had ik er een even grote afkeer van als jij.

Net zoals ik ook niet wil weten waar het vlees vandaan komt.

Doe mij maar een knapperig biefstukje zonder herkomstgeschiedenis.

Geen populair onderwerp, lijden en dood

Maar iedereen wil wél graag weten hoe ik er nou mee omga.

Hoe ik in godsnaam twee weken na de zelfmoord van mijn zoon alweer een blog kon schrijven, bedoelen ze vaak.

(Het korte antwoord is simpel: schrijven houdt mij op de been. Niet andersom).

Waarom spruitjes toch moeten

Hier is het dilemma:

Wie gezond commercieel denkt mijde alle trieste onderwerpen.

Wie, omdat hij de tijd niet kan terugdraaien, minstens anderen voor eenzelfde droevig lot wil behoeden, doe als ik: snij zulke onpopulaire onderwerpen als psychische stoornissen af en toe aan.

Niet te vaak. Dat kost klanten.

Net vaak genoeg om een kleine bijdrage te leveren.

Niet preken.

Soms een linkje naar een mooi blog.

In zaken of niet: het leven is niet altijd leuk

En als je toevallig de pech hebt dat het voor jou als geesteszieke wel èrg onleuk is, sta je dubbel in de kou.

Aan de ene kant ziet niemand iets aan je.

Aan de andere kant wil niemand je zien staan.

Stigma heet dat (vooroordeel). Een term met een Droste-effect: hij roept zelf ook alweer weerzin op.

Want kom op, zeg.

We hebben het echt druk genoeg met onze eigen dingen. Doe ons nog maar een patatje.

En toch is een zak patat niet fijner dan een bord spruitjes

Het vermijden van lijden maakt je niet gelukkiger.

Hier is mijn lange antwoord op de vraag waarom ik bijna altijd een blog kon schrijven. Nu, en ook in het afgelopen jaar, toen het zo slecht ging met mijn zoon: ik had niets willen missen.

Met al zijn kwetsbaarheid en zijn depressies was mijn zoon voor mij een voorbeeld van hoe je zuiver in het leven kunt staan. Hij dacht na. Hij woog af. Onbevooroordeeld. Open.

Het één kon niet zonder het ander. Zijn puurheid hing samen met zijn psychische gesteldheid. Zijn einde was zijn enige logische conclusie. Hij heeft het in alle openheid besproken, keer op keer. In zijn gedachtenwereld was er geen ontkomen aan.

Hem respecteren was zijn beslissing respecteren.

Hoe zou het voelen, om ernstig depressief te zijn?

Dat vraag ik me nou al maanden af.

Een béétje depressief, dat ken ik wel.

Maar echt, ernstig, en al jarenlang? Zonder hoop op verbetering?

Kijk, daar aandacht voor vragen, dat is dus heel riskant

Er zijn maar weinig mensen die het durven:

‘When we look at the people we knew who committed suicide, they were often the very people we most appreciated having around. We need more of those people, not fewer. Bron.

 

Al mijn blogs over psychiatrie, een kind verliezen, en wat je moet weten over de ggz. Lees ze als je iemand kent die zich ernstig uit het dagelijks leven terugtrekt. En bekijk de pagina met 30 video-interviews die ik maakte over betere hulp aan jongeren die vastlopen.