Leert goede schrijvers de laatste 20%

Waarom Penelope Trunk en Nora Ephron wel over sex schrijven en ik niet

schrijven over sex in je blog

Hou maar op.
Pak maar in.
It’s over.

Als je je meerdere hebt ontmoet moet je dat ruiterlijk toegeven. Er zit niks anders op.

Een jaar of drie nu lees ik het blog van Penelope Trunk met onverholen bewondering. Ik link bijna elke week naar haar. Ik verslind haar posts. Ik wil haar zijn.

Ik pieker me suf over hoe ik dat kan bereiken

Helaas heb ik geen Asperger. Dat is al een flinke domper.

Ook woon ik niet op een boerderij, waar de dieren de hele dag sex hebben. Ik heb geen kinderen meer van onder de tien die daar van die naturelle vragen over stellen waar volwassenen ontroerd van raken.

Zelf bedenken lukt niet.

Erger: ik heb geen man die het prima vindt als ik onze bedscènes beschrijf. (Zie Penelope’s website hier. En hier. En vergeet vooral deze niet.)

Dat is niet minder dan een ramp, voor een béétje blogger

Je kunt bloggen wat je wil, maar of je geestig of ontroerend kunt schrijven over sex, da’s toch zo’n beetje de lakmoesproef.

Ik bedoel: hoe dichtbij kun je komen?

Maar nee.

Mijn echtgenoot was al verstoord toen ik in mijn korte illustratieverleden deze lichtvoetige combinatie van tekst en plaatje op mijn website zette:

deblogacademie.nl she had decided she did not like sex

Ik zat nog na te lachen over mijn eigen grap toen hij mijn werkkamer al kwam binnenhollen. Een kennis had hem gemaild dat het niet goed was voor mijn reputatie.

The hell it was

Mijn oude website is offline, maar ik kan je verzekeren dat hij pas ging lopen toen ik een beetje dapper werd.

(Man man, wat een levensangst heeft elk van ons te overwinnen. En waarom? De enige die met jouw digitale identiteit hoeft te kunnen leven ben je zelf.)

(O ja. En je man natuurlijk.)

Een onneembare hobbel, die digitale preutsheid van mijn man, begon ik te vermoeden

Ik zou voor altijd moeten hunkeren, vreesde ik. De vrijheid die Penelope Trunk zichzelf toestaat is niet voor gewone stervelingen.

Maar.

Ergens weggestopt in een post of een nieuwsbrief vond ik laatst een jaloerse opmerking van Trunk over Nora Ephron. Ik kan hem niet meer vinden. Hij ging erover dat ze ergens over had kunnen schrijven áls Nora Ephron dat niet al had gedaan. Dus toen ik in New York The Most Of Nora Ephron zag liggen bij Barnes & Noble, nam ik het mee naar het café op de eerste etage.

Waarom Nora Ephron best over sex durft te schrijven
The Most Of Nora Ephron
Hier las ik Nora Ephron voor het eerst: Barnes & Noble, Union Square, NY
Hier las ik Nora Ephron voor het eerst: Barnes & Noble, Union Square, NY

Ik sloeg een willekeurige pagina open en vóór ik het wist was het alweer gebeurd, dat waar mijn man zo’n hekel aan heeft: ik was bevangen door bewondering.

Fragment uit Heartburn, Nora Ephron
Fragment uit Heartburn, Nora Ephron

Dat gaat zo: hij trekt zijn mondhoeken lichtjes naar beneden

Ik heb hem net verteld hoe goed ik X vind, dat ik niet snap dat ik X nooit eerder heb gelezen/gehoord/gezien/gesproken, dat ik X voortaan ab-so-luut ga volgen, dat X mij dingen leert over mezelf/relaties/het leven/schrijven/film/muziek/beeldende kunst/opvoeden/huisinrichting/koken/gezondheid/reiniging van de kattenbak die echt totaal onmisbaar zijn.

Hoe ik het óóit zonder heb kunnen doen.

Hij wendt zijn blik af.

Ik let scherp op of hij ook een onhoorbare zucht slaakt, want in dat geval weet zelfs ik dat het beter is om even een ommetje te maken.

Bij geen zucht schudt hij slechts zijn hoofd en mompelt, zo zacht dat ik het tóch versta: ‘Ik snap dat niet, jouw talent om te bewonderen. Ik heb dat helemaal niet nódig.’

Hij zou na 30 jaar toch beter moeten weten

Zoals iedereen online heb ik ADHD en zoals bij iedereen met ADHD organiseert mijn energie zich spontaan rond projecten.

Korte projecten.

Daarom plan ik nooit jarenlange archiefstudies. Een blogje of een dun boek zijn lang genoeg. Ik moet steeds nieuwe dingen leren, anders word ik gek.

En leren doe je door mensen die je bewondert na te doen. Zo simpel is het.

Dus moet ik bewonderen.

Ik snapte derhalve niet dat ik Nora Ephron nooit éérder had gelezen, dat ze niet wereldberoemd was bij óns en hoe ik óóit zonder haar had gekund

Ephron (1941-2012) bleek journalist, romanschrijver, scriptschrijver en blogger.

En halverwege mijn tweede reuzenkop cappucino leerde ik iets wat de rest van de wereld al wist: zij schreef het filmscript van When Harry Met Sally. De fameuze relatiekomedie uit 1989 over twee vrijgezellen die niet dóór hebben dat ze geknipt zijn voor elkaar, waarin Sally in een delicatessen doet alsof ze een orgasme krijgt:

Het hele script staat in The Most Of.

En daar staat ook een nawoord van Ephron, over hoe het script tot stand kwam. Ik vind dat nawoord nog fascinerender dan de film.

Een agent en een producer lunchen met haar om een filmvoorstel te bespreken, dat ze afwijst. De rest van de lunch praten ze over de agent en de producer, beiden single en geestig en open over hun status en de gevolgen.

…they told me some things. Appalling things. They told me, for instance, that when they finished having sex, they wanted to get up out of bed and go home. (Which became: HARRY: ‘How long do I have to lie there and hold her before I can get up and go home? Is thirty seconds enough? […] )

They also told me that the reason they thought men and women couldn’t be friends was that a man always wanted to sleep with a woman. Any woman. (HARRY: ‘No man can be friends with a woman he finds attractive. He always wants to have sex with her.’ SALLY: ‘So you’re saying a man can be friends with a woman he finds unattractive.’ HARRY: ‘No. You pretty much want to nail them, too.’)

Ik zat hardop te grinniken.

En tegelijk dacht ik, daar in New York: dat moet ik thuis meteen aan mijn man vragen.

Dat kan niet waar zijn.

Ik geloof het niet.

Twee monsterlijk grote chocolate chip cookies verder verslikte ik me in een kruimel. Ik las:

Rob believes that men and women can’t be friends (HARRY: ‘Men and women can’t be friends, because the sex part always gets in the way’). I disagree (SALLY: ‘That’s not true. I have plenty of men friends and there’s no sex involved.’) And both of us were right. Which brings me to what When Harry Met Sally is really about – not, as I said, wheter men and women can be friends, but about how different men and women are. The truth is that men don’t want to be friends with women. Men know they don’t understand women, and they don’t much care. They want women as lovers, as wives, as mothers, but they’re not really interested in them as friends. They have friends. Men are their friends. And they talk to their male friends about sports, and I have no idea what else.

Women, on the other hand, are dying to be friends with men. Women know they don’t understand men, and it bothers them: they think that if only they could be friends with them, they would understand them and, what’s more (and this is their gravest mistake), it would help.

It would help.

Die zin.

Die is to die for.

Maar daar houdt ze niet op

Ze schrijft:

Some years ago, the man I am married to told me he had always had a mad desire to go to an orgy. Why on earth, I asked. Why not, he said. Because, I replied, it would be just like the dances at the YMCA I went to in the seventh grade – only instead of people walking past me and rejecting me, they would be stepping over my naked body and rejecting me.

Ze schrijft over hoe het is om flat-chested te zijn:

‘Don’t worry about it,’ said my friend Libby some months later, when things had not improved. ‘You’ll get them after you’re married.’
‘What are you talking about?’ I said.
‘When you get married,’ Libby explained, ‘your husband will touch your breasts and rub them and kiss them and they’ll grow.’

Ze schrijft:

I have never told anyone the exact details of my particular sex fantasy: it is my only secret and I am not going to divulge it here. I once told almost all of it to my former therapist; he died last year, and when I saw his obituary I felt a great sense of relief: the only person in the world who almost knew how crazy I am was gone and I was safe. Anyway, without giving away any of the juicy parts, I can tell you that in its broad outlines it has largely to do with being dominated by faceless males who rip my clothes off. That’s about all they have to do. Stare at me in a faceless way, go mad with desire, and rip my clothes off. It’s terrific. In my sex fantasy, nobody ever loves me for my mind.

Nu lach ik zo hard dat iedereen in het café probeert te zien wat ik lees.

Drie minuten later zit ik te huilen

Ik heb de kans gehad om die scène te schrijven, en ik heb het niet gedaan.

Ik kan het nooit meer doen.

Want Nora Ephron heeft het al gedaan.

Ik sta op.

Ik koop het boek.

Ik ga alle gemiste kansen nalezen.

Die van Penelope Trunk. En die van mij.

Dat krijg je er nou van, als je braaf bent.

 

tips voor beter bloggen

(Zet je VPN uit als de knop niet werkt).

Over Kitty Kilian

Kitty Kilian

Schreef voor NRC, gaf les aan vakopleidingen Journalistiek. Sinds 2011 docent copywriting | De Blogacademie. Delicate as a hand grenade.

Cursussen:
Blogbasics (beginners)
Blogpro (professionals)
Karakter & Dialoog (fictie)
Little Black Dress (strakke huisstijl)

62 comments

  • Een jaar of twee (drie?) terug schreef ik in een mail:
    “Dat ga ik waarschijnlijk nooit echt gebruiken want tijdens mijn research zag ik al dat jij daar ook wat over hebt geschreven”.

    De kordate blogjuffrouw in kwestie schreef daarop terug:
    “… so what?

    Iedereen mag overal over schrijven!”

    En als ik mij niet vergis heb ik daarna een stuk over seks geschreven ;-)

    • Ha. Normaal ligt mijn open rate rond de 45%. Nu was hij 31%.
      Hij is in veel spamboxes beland.. of mensen vonden het irritant, sex in de kop.
      Jammer. Ik geloof niet dat ik ooit nog een betere post kan schrijven dan deze. Van nu af aan gaat het bergafwaarts ;-)

      • Tja, misschien de spam folders, of de tijd van het jaar? Met vakanties en voetbal hebben misschien minder mensen de tijd om hun inbox in de gaten te houden, en missen ze zelfs emails die over sex gaan.

        En volgens mij ben jij lekker op stoom. Binnenkort schrijf je zo ineens nog zo’n goeie blog post, als je het niet verwacht. Of misschien die ene zelfs nog beter. :)

  • 1. Ik voel me ook niet geremd door bewondering. Eerder geïnspireerd. Wat ik hier schrijf is deels eh.. gestileerd.
    2. Over mijn eigen seksuele beleving zou ik nooit schrijven. Niet interessant. Het is alleen interessant als porno of als literatuur ;-) Wat mij betreft graag gestileerd, zoals Ephron het doet. Trunk bewonder ik om andere dingen dan om wat ze erover schrijft.
    3. Eerlijk antwoord dunkt mij. En ach, we willen zovéél. Auto, huis, vakanties, vrienden, computers, lekker eten, mooie films, er komt geen einde aan waar we recht op denken te hebben. Wie denken we eigenlijk wel dat we zijn? ;-)

    • ad 2. Ik denk dat het altijd interessant is wat mensen te melden hebben over seksualiteit. Niet per se de (plastische/gestileerde) beschrijvingen van hoe, wanneer, waar en met wie ze het doen. Maar veel meer wat het voor eenieder betekent en hoe ze het een plaats hebben gegeven in hun leven.
      ad 3. Gaandeweg wil ik steeds minder. Er komt meer rust. Natuurlijk weet ik dat er veel mogelijk is als ik er mijn best voor zou doen. Maar ik ben meer dan tevreden met wat ik heb. Uitermate saai. And I love it.

  • Mooi weer, deze blogpost. En tot nadenken stemmend.

    Allereerst m.b.t. onverholen bewondering. Ergens heb ik dat ook wel, maar zelden dat het remmend of beperkend werkt. Eerder omgekeerd. Dat ik juist zin krijg om iets vergelijkbaars te doen. Of in het verlengde van wat ik gezien/gelezen/gehoord heb. Jouw eigen invulling geeft het (mits goed gedaan) toch weer een uniek of origineel karakter (maak ik mijzelf wijs).

    En dan over (de eigen) taboes/seks (durven) schrijven. Ik worstel daar vaak met wat ik zelf best wel zou durven te delen maar wat ik alsnog niet doe zodra het niet puur over mijzelf gaat (en dat is met bv seks nogal snel het geval). Gelukkig kan ik een hoop kwijt in mijn fictie-blogs ;-)

    Als laatste over de vriendschap tussen man en vrouw. Ik heb verschillende goede vriendschappen met vrouwen. Heel eerlijk gezegd zou ik met allemaal wel naar bed willen. Zal er nooit van komen en maakt de vriendschap er niet minder/gecompliceerder om.

  • Ok, niet iedereen, maar de bewonderaars onder ons. Daar reken ik mezelf ook onder. Heb hier thuis ook zo’n nuchtere rondlopen die dat helemaal niet heeft. Das toch wel ‘ns handig hoor. Alhoewel, als ik over tafel spring van enthousiasme over iets, komt ‘ie altijd met zo’n ontnuchterende opmerking.. aah!

  • Zeg, Kilian, dat kan wel zo zijn, maar jij bent voor ons arme sloebers een Penelope en Nora ineen hè? Dat gemiste-kans-gevoel hebben wij iedere vrijdagavond!

    En, je hebt stiekem al meer over seks geschreven dan anderen. Ok, behalve die Lieve Lotty dan, die heeft er ook een handje van :)

    • Ja, @lievelotty kan het als geen ander, maar die is er mee opgehouden eigenlijk. Potverju. Enne.. ik schrijf er nooit echt over hè. Alleen maar alsof. Het is eigenlijk geen interessant onderwerp, maar het staat symbool voor alles wat taboe is. En dat is wel leuk.

      • Ik heb vrijwel geen neiging om mensen te bewonderen (zoals jij dat doet). Ik zie de vaardigheden van mensen wel voor wat ze zijn hoor en leer daarvan maar da’s wat anders.
        Ik heb zeker geen ADHD, ook al zit ik op internet, integendeel zou ik zelfs zeggen.
        En ik vind het niet erg om iets te maken/schrijven als iemand anders dat ook al heeft gedaan. Maar dat komt misschien omdat er niet zoveel mensen zijn die doen wat ik doe. En omdat het me misschien niet zoveel interesseert.

        En ik plan wel jaren archiefstudies..

        Maar er is minimaal 1 ding dat wij wel gemeen hebben: we houden van mensen die durven zichzelf te zijn.
        En daarom houd ik ook van je ;-)

        • Er zat een dichterlijke overdrijving in. Maar veel van die Amerikaanse goeroes hebben ADHD. (Volgens mij dan, hè.) Denk aan Derek Halpern. Je wordt al moe als je naar zijn filmpjes kijkt. Gary Vaynerchuck.

          • Ow, dat denk ik zeker. Ik vermoed ook dat je vanaf een bepaalde mate aan aanwezigheid op internet andere dingen moet laten gaan. En dan helpt het om op de een of andere manier zeer gedreven en monomaan te zijn.
            Dat heb ik ook wel eens naar mijn hoofd geslingerd gekregen trouwens ;-)

            • Ik zie het anders. Een computer houdt je tempo bij, anders dan veel mensen ;-)

              Het heeft niet zozeer te maken met monomaan zijn enz. Gedreven en monomaal kun je ook offline zijn. Maar de constante behoefte aan prikkels en afwisseling – die elk mens heeft trouwens – is iets waar een computer goed in kan voorzien.

  • Grijns. Zou ik dan te veel mannelijke hormonen hebben? Ik bewonder mensen bijna nooit. Ik waardeer het werk. Kan ontzag hebben voor prestaties maar meeslepende bewondering? Neuh.

    • Ja. Jij bent een ernstig geval, in alle opzichten. Ik zou zeggen: een mix van Groningse nuchterheid, geen talent voor ondergeschiktheid en een hardnekkige zelfdenker. Gelukkig hebben we daar niet teveel van, anders zou het een janboel woden in het land ;-)

  • Dat jouw man dat bewonderen helemaal niet nodig heeft… ik zou wat graag eens een blog van hem daarover willen lezen!

    • Ja, haha, dat zal hij wel lezen, dat commentaar, als hij uiteindelijk dit blog een keer leest. En dan moet hij vast lachen. Hij is 99% niet vindbaar online en dat wil hij graag zo houden. Maar ik kan je wel verklappen dat hij gewoon veel zelfvertrouwen heeft.

  • Ik kende Nora nog niet. En nu wil ik haar ook lezen. Maar tegelijkertijd ben ik daar best bang voor. Ik ben namelijk ook zo iemand die andere schrijvers mateloos kan bewonderen. Dat zorgt er echter voor dat ik daardoor aan mezelf ga twijfelen: hoe kun je zo goed worden als een ander, zonder die schrijver (een beetje) na te apen? En wat als mensen het zíen, dat jouw blogs of verhalen geïnspireerd zijn op die van anderen? Of moet je je daarvan ook niks aantrekken omdat dat een onderdeel is van dapper zijn?

    • Ja, dat zie ik als een onderdeel van dapper zijn. Ik persoonlijk vind dat je je angsten sowieso het beste richt in het gezicht kunt kijken (als het je lukt. Niet alles lukt en ze moeten niet te groot zijn.) Ik zoek alijd naar Hele Goeie Schrijvers en als medeschrijver kan ik erg genieten van de technieken die ik ze zie toepassen. En hoe ze er dan weer net een eigen draai geven. Het is gewoon ook em.. vakliteratuur ;-) Net zoals musici met een technisch oor naar muziek luisteren, neem ik aan.

  • Al grinnikend gelezen. Geweldig: ‘Ik zat nog na te lachen over mijn eigen grap toen…’ (ik zag het voor me) En: ‘Ik heb dat niet nodig.’ (Zo herkenbaar, die bewondering. En mijn man snapt daar ook helemaal niets van.). En ja, natuurlijk ging die vorige site toen pas lopen (maar dat begrijp jij nu ook wel ;-)).

  • Oh, en dat bewonderen, dat doe ik ook.
    Blijf ik doen, mensen bewonderen, om wat ze doen, maar ook om wie ze zijn.
    Jou bijvoorbeeld, om beide.

    • En daarmee zie je maar weer dat alles betrekkelijk is en dat we feitelijk beter allemaal gewoon onszelf kunnen bewonderen, zijn we in één keer klaar (want jij schrijft ook een aardig potje weg immers)

  • Ik moet haar opnieuw ontdekken.
    Via Heartburn wist ik wie ze was.
    Schrijfster van romkoms en getrouwd met de journalist die Watergate ontdekte.
    Maar ik bedenkt me nu dat het boek oneindig veel mooier zal zijn dan de film. (hoewel daar een heel mooi liedje in zit)
    En zal ik dan toch dat ene verhaal eens in een blog gaan zetten?

    • Het is geen boek, maar een filmscript, Jacob Jan. Veel kaler dan je denkt en je hebt het zó uit.

      Ik weet niet welk verhaal je bedoelt dus daar durf ik geen advies over te geven.

      Maar: voor de draad ermee: willen mannen nou echt met elke vrouw naar bed en is vriendschap tussen mannen en vrouwen mogelijk zonder dat dat in the way komt?

      • Je zou je ook af kunnen vragen waarom sex ‘in The Way’ zou staan. Wat is sex eigenlijk ? Gewoon een lichamelijk contact toch? En als het nog beter is: een écht contact. Is daar iets mis mee?
        Waarom is het iets dat het in de weg zou moeten gaat staan? Hebben wij dat er zelf van gemaakt en zetten wij het zelf overal in de weg? En waarom doen we dat dan eigenlijk? Waarom creëren wij zelf zo’n grote kloof tussen vriendschap en sex?

        • Ja, dat is eigenlijk wel een goede vraag. Maar ik denk niet dat ‘wij’ dat doen, ik denk dat onze biologie dat doet. Grenzen trekken zodat de boel niet onoverzichtelijk wordt en dat de kinderen netjes worden opgevoed.

          • In dit geval is de serie Masters Of Sex wellicht een hele interessante om te kijken. In één aflevering wordt toegelicht hoe vrijwel alle soorten op aarde seks hebben voor de voortplanting, maar dat wij als mensen daar hele andere betekenissen aan zijn gaan geven. En meer van dat soort ontdekkingen…

      • Mannen willen niet altijd seks, laat staan met elke vrouw. Clichés…

        Seks speelt uiteraard een belangrijke rol in het leven van de meeste mannen (en vrouwen). Er wordt veel gefantaseerd, maar deze fantasieën worden slechts zelden waargemaakt. Is dat erg? Ik vind van niet.

        Verder kan het verlangen naar seks een vriendschap in de weg staan, maar meestal doet dat het niet. Gelukkig maar.

        Dus jazeker, man en vrouw kunnen prima een oprechte vriendschap hebben. Misschien moet ik eens een video hierover uitbrengen. Dit soort clichés kunnen mannen en vrouwen uit elkaar spelen, zonde!

        Leuk artikel trouwens, bedankt!

        • Die zou ik graag willen zien, die video. Er valt natuurlijk nog veeeel meer over te zeggen. Beetje spanning kan leuk zijn, teveel weer niet. Het gaat allemaal om grenzen trekken. Maar uiteindelijk is dit hele gebied omgeven door taboes en daarom zo leuk om over te schrijven.

  • Haha, ik heb dat precies zo bij Nora Ephron! Ik heb al haar films gezien en bijna alle boeken gelezen en telkens denk ik: zo had ik het ook kunnen schrijven, nee, moeten schrijven. Maar dat kan nu niet meer. Maar ze is en blijft mijn held, ik moet zo lachen en het is allemaal zo beeldend geschreven. En ik schrijf wel over seks hoor. Maar dan op mijn manier en ik hoorde laatst iemand zeggen dat ze dat heel mooi vond, mijn manier, haha. En zo glimlach ik weer om jou en Nora en Sylvia Witteman ook wel. Heerlijk dat bewonderen en me laten inspireren. En het dan lekker anders doen.

    • Ja, met schrijven over sex heb jij geen moeite ;-) Nora Ephron is natuurlijk zo knap omdat ze alles zo geweldig stileert. Waar ze ook over schrijft, het wordt humoristisch. Zelfs in de posts waarin ze afscheid nam van het leven bleef ze in stijl. Alles terugbrengen tot menselijke proporties met een hele lichte touch.

Leert goede schrijvers de laatste 20%
google-site-verification: google3d8706b2d2bb5ca6.html