Vóór je gaat schrijven heb je een idee. Hoe krijg je dat idee helder op papier?
Sommige schrijvers denken hun structuur uit vóór ze gaan schrijven. Tot in detail. Anderen houden van improviseren: die sluiten vóór ze beginnen even hun ogen, en concentreren zich op de kern van wat ze willen zeggen. Dat kan een woord zijn, of een beeld, of een gevoel. Daar zoeken ze een eerste zin bij, en van daaruit ontvouwt het verhaal zich als vanzelf. En tussen die twee uitersten heb je van alles.
Die verschillen in aanpak zijn een kwestie van gewoonte en van ervaring. Hoe langer je schrijft, hoe makkelijker je structureert. Je automatiseert het. Een voorbeeld: toen ik voor een krant schreef, en meestal stukken van 800 woorden moest inleveren, kregen ze na een tijdje vanzelf die lengte. Je onbewuste is een krachtige processor.
Maar als je het nog nooit gedaan hebt, welke structuur gebruik je dan voor je blog?
Elke tekst is een uitgeschreven gedachtengang: een opeenvolging van stellingen en onderbouwingen. Stel: je wil een blog schrijven waarin je voorstelt om de gebruikers van aardolie de werkelijke ecologische voetafdruk-prijs te laten betalen. Omdat je denkt dat dat de enige manier is om de energieconsumptie te beperken.
Je hebt dus een stelling: geef aardolie zijn werkelijke prijs.
Die stelling moet je onderbouwen. Net zoals je dat in een gesprek zou doen. Als je lezer naast je zat zou hij vragen: ‘Waarom?’
En dan gaf jij een argument. ‘Omdat het produceren van nieuwe spullen anders zo goedkoop blijft dat we onnodige rotzooi blijven kopen en weggooien.’
Je lezer trekt zijn wenkbrauwen op. Hij rammelt met de sleutels van zijn Tesla.
‘Okee,’ zeg jij: ‘ik geef een voorbeeld. Jij denkt dat je goed bezig bent, met je elektrische Tesla. Maar één jaar stroom voor jouw leasebak kost x liter goedkope olie, en zorgt voor x kilo CO2-uitstoot. Terwijl het maken en het vervoeren x kilo CO2 kostte, nog vóór jij ook maar een kilometer had gereden.’
Nu heb je een simpele SUV-structuur gebruikt: Stelling – Uitleg – Voorbeeld.
Het kan natuurlijk ingewikkelder.
Schrijfster! Ga je het nu afwisselen? Ik vind het een interessant vraagstuk. Een vrouwelijk klant – of wacht, klante :) – van mij koos er bewust voor om ‘cliënte’ in haar boek te gebruiken. Zij deed dat onder andere omdat ze meestal vrouwelijke klanten heeft. Ze gaf ook praktijkvoorbeelden in haar boek, van zowel vrouwen als mannen (want ze heeft ook wel mannen als klant). Ik vond het een mooie oplossing.
Iets anders: mooi stuk weer. Ik vroeg me wel wat af. Een blogtekst vind ik wel wat anders dan een boektekst. Hoe ga je daarmee om? Ik vind jouw blogstijl heerlijk, maar is het ook geschikt voor langere teksten?
En je eindigt hier met ‘Het kan natuurlijk ingewikkelder’, dat voelt voor mij gek, voor een blog. Ondanks dat ik weet dat er meer posts komen. Ik ben natuurlijk wel nieuwsgierig, dus dat is goed. Ik kijk uit naar je volgende blog :).
Zie de discussie over mannelijke en vrouwelijke aanduidingen bij het blog van gisteren. En lees het stuk van Margreet Vermeulen in de Volkskrant (er staat een link).
Ik experimenteer wat.
Hoe dit boek er uiteindelijk uit gaat zien weet ik zelf nog niet. Maar een soepele tekst is een soepele tekst. Natuurlijk kun je ook een boek zo schrijven.
‘Je lezer trekt zijn wenkbrauwen op. Hij rinkelt met de sleutels van zijn Tesla.’
Precies goed verbeeldend geschreven. Het voelde alsof ik als lezer in gesprek was met de lezer in je verhaal. Het lijkt zo simpel om het zo op te schrijven, maar dat is het niet. Of maak ik het dan te ingewikkeld?
😂 Je kent jezelf goed.
Duidelijk stuk. Ik volg met véél interesse je ‘making of’. Ik vroeg me af: kan je rinkelen met de sleutels van een Tesla?
Alleen als er ook andere sleutels aan de bos hangen. Je hebt helemaal gelijk.
Scherp :)
Heel duidelijk, fijn.
Kan ik Stelling – Uitleg – Voorbeeld vervangen door:
Probleem – Uitleg – Vraag /Conclusie?
Natuurlijk. Je mag sowieso doen wat je wil, want het is jouw tekst ;-)
Er komt nog meer. Volgende week.
Kijk, hier spreek je me nu direct aan. Dat bedoelde ik dus met mijn vorige commentaren op deel 1 en 2. Dat vind ik fijn.
Kitty,
Prachtige beschrijving van een voorbeeld.
Ik ben geïrriteerd en geboeid dat structuur zo goed werkt ook als inhoud mwah is. Ik observeer wat er bij mij gebeurt:
Vanuit mijn perspectief klopt je voorbeeld niet en heel subtiel tast dat mijn vertrouwen aan. Als dit niet klopt, wat dan meer nog niet.
Verder word ik er onrustig van. Als iets zo krachtig wordt beschreven geloven mensen het misschien.
Bovendien raak ik er van in de war. Je lijkt te zijn voor duurzaam en schoffelt vervolgens elektrische auto’s onderuit. Hier werkt verrassing voor mij averechts.
Is het nou handig om je met een voorbeeld begeven in een wespennest?
https://www.ad.nl/auto/bericht-over-vuile-elektrische-auto-klopt-in-de-verste-verte-niet~a03b9a02/
We moeten gewoon helemaal niet meer autorijden. Een Tesla kopen is geen oplossing. Fietsen is een oplossing.
Aan de andere kant ben ik geen klimaatpaus. Ik vind wel van alles, maar ik rij zelf ook auto. We vinden allemaal heel veel dingen die we toch niet doen. Maar die we wel zouden moeten of willen doen.