Leert goede schrijvers de laatste 20%

Waarom wij politici beoordelen op hun pak (Of: hoe praat je met het automatische brein?)

Het leven is een yogamat.
Zeggen mijn docenten.
Wat je op je mat leert, helpt je in het echte leven.

Geef je snel op? Yoga leert je doorzetten. Ben je bang? Yoga maakt je dapper. Heb je ADHD? Yoga maakt je rustig.

(Ja. Ja. Ja. Dat zeggen ze: het helpt tegen ADHD.)

Ik hou mijn mond, natuurlijk. Dat moet sowieso bij yoga. Maar de claims gaan een tikje ver.

Sport is goed voor iedereen. O-kee. Maar is het karaktervormend, of ga je eerder sporten als je het juiste karakter hebt?

Ik ken een jongetje van 8

dat nog geen zwemdiploma’s heeft. Zwemmen kan hij wel, maar hij houdt niet van het bad. Te groot, te diep, te veel herrie.

‘Maar Laurens en Dickie hebben hun diploma’s óók al’, probeerde zijn moeder.
‘Dat weet ik’, zei hij, ‘maar zíj hebben niet mijn gevoelens.’

Kijk, die jongen hoeft nooit op yoga. Hij heeft zelfinzicht en autonomie. En dat al op zijn achtste.

Ik ben jaloers

Bij mij duurde het 20 jaar voor ik onder woorden kon brengen wat er mis was met de sporten uit mijn jeugd: de teams.

Het hielp niet dat ik niet te motiveren was voor ballen – het kon mij niks schelen waar ze heen rolden. Wedstrijden vond ik helemáál overdreven. Ik bedoel: what’s the point?

Toch riepen mijn ouders dat teamsport moet, voor kinderen. Pas toen ik ging studeren ontdekte ik dat je ook alléén kon sporten. En buiten wedstrijdverband. Hardlopen, bijvoorbeeld.

Ik hield tóch van sport. Tss.

teamsport is goed: het hagedisbrein aan het woord
Teamsport

De vraag is waarom ouders denken dat teamsport móét.

Omdat wij zijn als vissen, zegt James Crimmins

Wij kopiëren. Automatisch. Als vissen in een school. Daar kunnen we niks aan doen, ook al doen we het zelf.

Crimmins schreef, in 2016, The 7 Secrets Of Persuasion. Het is een knappe samenvatting van inzichten uit psychologie, neuropsychologie en gedragseconomie van de laatste decennia – toegepast op marketing en reclame: hoe overtuig je mensen? (Hij baseert zich op onder anderen Kahneman, Thaler en Eagleman).

James Crimmins, een Amerikaanse reclamestrateeg, socioloog en statisticus, beschrijft hoe het niet-bewuste deel van onze hersenen ons aanstuurt. Hij is niet de eerste die dat doet, maar hij doet het bijzonder helder. Ik snap het eindelijk.

Ons automatische brein – evolutionair gezien het oudste deel van onze hersenen, dat we delen met alle gewervelde dieren, sinds Thaler en Sunstein bekend als de hagedis – doet de triage voor ons reflectieve brein.

Wij denken altijd dat we heel wat zijn

Ons denkhoofd kan maar liefst veer-tig stukjes informatie per seconde aan. 40. Daar zijn we trots op.

Maar ons automatische brein, legt Crimmins geduldig uit, kan 11 miljoen stukjes aan in dezelfde tijd. 11 Miljoen.

Drie keer raden wie het meeste invloed heeft.

Want terwijl we denken, met ons reflectieve brein, stuurt het automatische systeem ons nog steeds aan.

We kunnen ons automatische brein niet uitzetten

Eén van de dingen die de hagedis doet om ons leven mogelijk te maken, is: doen wat anderen doen en vinden wat anderen vinden. Logisch. Dus: alle kinderen moeten een teamsport.

Dat ís gewoon zo.

Maar het is nog erger. Wij geloven politici, puur omdat ze vaak op TV zijn. De hagedis overrulet ons denkhoofd: wat we váák zien, is belangrijk.

Wij denken dat politici deugen, puur omdat ze een net pak aan hebben

Wat er uitziet alsof het zich goed gedraagt, doet dat ook, volgens ons automatische brein. Want dat let op acties, niet op intenties.

En dat is bijvoorbeeld ook de reden dat reciprocity werkt: als iemand ons iets geeft, willen we iets terugdoen. Ook al wéten we dat de knappe student die ons een gratis krant geeft, alleen maar een commerciële bedoeling heeft.

Onze hagedis gelooft dingen, die ons denkhoofd niet gelooft. En dat gebeurt zomaar tegelijkertijd.

Mooie boel

En dus bespreken we de paarse jurk van de nieuwslezeres, dwars door het Journaal heen. Niet omdat we het nieuws over Trump niet belangrijk vinden, maar omdat haar jurk zo opvalt. En dingen die prominent zijn, zijn nou eenmaal belangrijker, voor de hagedis.

We zijn makkelijk te manipuleren. Of het nou met opzet is, of niet. Als een arts zegt: ‘Bij deze behandeling leven na één jaar nog 90 van de 100 patiënten’, kiezen we die eerder dan wanneer hij zegt: ‘Bij deze behandeling sterven 10 van de 100 patiënten in het eerste jaar.’

Het niet-bewuste brein communiceert via emoties

Met die emoties geeft de hagedis aan wat hij wil. We raken opgewonden als we iets heel graag willen hebben. Ook al is het te duur. Ook al hebben we het niet nodig. Ook al is het niet verstandig. Ook al zien we heus wel dat die aanbieding niet echt een aanbieding is.

We willen het gewoon.

Crimmins beschrijft hoe de stad New York haar bevolking wilde helpen om gezonder te eten. In 2008 moesten alle restaurantketens met meer dan 20 vestigingen de hoeveelheid calorieën van elk gerecht op het menu vermelden. In 2010 stelde de directeur Nutrition Policy van het NYC Department of Health and Mental Hygiene met spijt vast dat mensen net zoveel calorieën aten als voorheen.

Waarom? Omdat onze hagedis, als we uit eten gaan, gewoon lekker wil eten.

We willen het gewoon.

lizard pose yoga
De hagedis

Je kunt de hagedis beter niet dwarszitten

als je iemand wil beïnvloeden.

Crimmins legt uit hoe je het beste met de hagedis communiceert:

  • spreek zijn taal
  • richt je op gevoelens
  • richt je op het gedrag van mensen, niet op hun instelling
  • vraag mensen nooit wat ze willen – want dat weten ze niet – maar observeer
  • stuur hun verwachtingen
  • werk met de hagedis mee – vervul verlangens, probeer ze niet te veranderen
  • maak je boodschap verrassend, onverwacht, opvallend

Het maakt ook duidelijk waarom je de meeste dingen moet laten gáán

Het kost te veel energie om gangbare ideeën om te buigen.

En dus hou ik mijn mond, als mijn yogaleraar zegt dat je verandert, op de mat.

In de kleedkamer, meteen na de les, kijken de meeste yogini’s éérst op hun mobieltje.

Plaatje van een blad. Einde van de post.

tips voor beter bloggen

(Zet je VPN uit als de knop niet werkt).

Over Kitty Kilian

Kitty Kilian

Schreef voor NRC, gaf les aan vakopleidingen Journalistiek. Sinds 2011 docent copywriting | De Blogacademie. Delicate as a hand grenade.

Cursussen:
Blogbasics (beginners)
Blogpro (professionals)
Karakter & Dialoog (fictie)
Little Black Dress (strakke huisstijl)

28 comments

  • Tja, dus misschien moet ik wat meer televisie kijken om weer wat vertrouwen in polici te krijgen? ;-)

    • Smart. Inderdaad. Logisch gezien klopt het niet. Het werkt niet altijd, niet voor iedereen, niet 100%. Zou dat het zijn?

      Ik moet mezelf regelmatig vertellen dat Rutte echt niet deugt. Hij heeft de schijn van wel. En ook al zie ik hem vanalles doen waar ik boos om word. Ik denk dat dat het is.

  • “hoe je het beste met de hagedis communiceert:

    – spreek zijn taal
    – richt je op gevoelens
    – richt je op het gedrag…

    • Een neuro-filosoof? Man, man, man. Ik zou eerst een van de boeken lezen die in dit blog geciteerd staan. De feiten voor zover wij die nu min of meer kennen. En daarna pas welke conclusies een filosoof er aan verbindt. Anders ga je meteen door naar een meta-niveau.

      • Ik ben vooral benieuwd hoe Arie het in zijn boek heeft opgeschreven. Ik heb al meerdere keren persoonlijk met hem over dit onderwerp, en ook over de boeken die je noemt in je blog, gesproken. We zijn, samen met nog enkele anderen, co-auteur van een essay over innovatie en evolutie en duurzaamheid (publicatie volgt nog) waarin oa gepleit wordt voor langzaam denken.
        Mijn dilemma is: het reptielenbrein aanspreken voor het pleidooi of dit juist niet te doen? Want ik zie zeker hoe het werkt in het brein en hoe dit helpt bij een boodschap over te brengen.

        • I stand corrected! Ik snap het. Nou, je hebt geen keuze. Je praat altijd met allebei. Wij hebben die immer door elkaar lopende verlangens en – zeg maar – beslissystemen.

          Ken je How to change the world van Paul Flintoff? Uit de bibliotheek van The School of Life.

          Ik heb me een beetje verdiept in reframen toen ik bezig was met die website over ‘schizofrenie’. Misschien ken je die posts. Eigenlijk moet ik daar eens een e-book over maken, over reframen. Want ik ben er van overtuigd dat alleen al de toon waarin je schrijft enorm helpt. De toon van Babette Porcelijn in De Verborgen Impact is ook erg goed. Haar vormgeving ook. Helpt allebei.

          Ook daar schrijft Crimmins over.

            • PS. Ik ben er van overtuigd dat het boek van Porcelijn ook zo’n succes is – naast de toon en de vorm – omdat het het hele probleem terugbrengt tot een paar makkelijk meetbare eenheden. (Al dan niet terecht, want dat kunnen wij dan weer niet checken. Dat is sowieso het probleem bij het klimaat-enz. probleem: dat het te ingewikkeld is voor ons om het zelf te snappen en dat we dus moeten vertrouwen op de informatie van anderen. En het tweede probleem is dat we onze eigen psyche niet onder controle hebben, wat mij betreft. Daar hoef je eigenlijk geen boek voor te lezen: dat merk je aan je eigen gedrag.) Geen rundvlees meer eten, geen nieuwe spullen kopen, dan doe je al een heleboel. Dat is het soort helderheid waar wij allemaal naar verlangen.

  • Je verandert wèl op de mat: van de Lizard Pose krijg je na veel oefenen echt strakkere billen en leniger word je er ook van. Maar ik denk niet dat mijn karakter ook sterker en soepeler is geworden. :-)

  • Helder Kilian. Die hagedis daar komen we niet omheen.

    Nu niet. Nooit niet. Niks nieuws onder de zon.

    Net als met dat pak.

    Wat een push-up BH doet voor een vrouw, doet een pak voor een man.

    Zo simpel is het.

    Ook al heb je een lijf als een aardappelzak.

  • Als ze op dat mobieltje dan jouw blog lezen schrikken ze zo dat ze direct het mobieltje neerleggen. Je hebt invloed!

Leert goede schrijvers de laatste 20%
google-site-verification: google3d8706b2d2bb5ca6.html